راهی برای عبور از بحران اقتصادی

به گزارش اقتصادآنلاین؛ علی فرحبخش در دنیای اقتصاد نوشت: تا سه هفته دیگر مراسم رسمی انتقال قدرت در واشنگتن به انجام خواهد رسید و جو بایدن برای اخذ تصمیمات سرنوشت‌ساز در اتاق بیضی‌شکل خود در بال غربی کاخ سفید مستقر می‌شود؛ همگان در جهان منتظر پیامدهای این تغییر هستند.

سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی در اقصی نقاط جهان و به‌ویژه کشورهای خاص همچون ایران که دوران سختی را به واسطه سیاست‌های ترامپ تجربه کرده‌اند، چشم انتظارند تا پیامدهای این انتقال قدرت در آمریکا را در سیاست‌های آتی این کشور مشاهده کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ایران نیز طیف گسترده‌ای از افراد بسیار خوش‌بین تا بسیار بدبین در خصوص سیاست‌های آتی آمریکا در قبال ایران و بالاخص برجام شکل گرفته است. اما وظیفه سیاست‌گذار آن است که در شرایط عدم قطعیت نگاه خود را بر واقع‌بینی و احتمالات ممکن در زیر زنگوله توزیع نرمال قرار دهد و از هر گونه ذوق‌زدگی کاذب یا ناامیدی کامل بپرهیزد. آنچه اکنون تحلیلگران تقریبا بر آن اجماع دارند، آن است که موضوع کنترل کرونا و احیای اقتصاد رکودزده آمریکا دو اولویت اصلی رئیس‌جمهور جدید در ماه‌های آغازین تصدی امور خواهد بود. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، سیاست خارجی آمریکا در رده سوم قرار خواهد گرفت که در بسته آن طیف وسیعی از مسائل از جمله روابط با اروپا، چین، روسیه، بازگشت به معاهدات اقلیمی و احیای روابط با سازمان‌های بین‌المللی به همراه حل روابط پرتنش با ایران و کره‌شمالی در دستور کار قرار خواهد گرفت. پس نگاه واقع‌بینانه آن است که پرونده ایران به فوریت در دستور کار رئیس‌جمهور منتخب قرار نخواهد گرفت و آن زمان هم که نوبت به بررسی آن فرا برسد، لابی عبری - عربی در آمریکا از هیچ تلاشی برای جلوگیری از دستیابی طرفین به یک توافق مرضی‌الطرفین فروگذار نخواهد کرد.

در این فضا سیاست‌گذاران اقتصادی کشور نیز باید با در نظر گرفتن واقعیات موجود تصمیمات خود را بگیرند. با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۹۷، علاوه بر فشارهای سنگین مالی و ارزی به دولت، همه آحاد ایرانیان نیز با ۵/ ۲ برابر شدن میانگین قیمت‌ها از آن زمان تاکنون، محدودیت سنگینی را بر منابع و مصارف خود احساس کرده‌اند، جایی که برخی اقلام اساسی نیز به‌تدریج در حال محو شدن از سبد مصرفی طبقات فقیر و متوسط ایرانی است.

با درک شرایط موجود، عملا بیش از سه گزینه پیش روی دولت فعلی و آینده نخواهد بود. گزینه اول انفعال و به تماشا نشستن سیر نزولی رفاه خانوارهای ایرانی است. سیاستی که تداعی‌کننده نقشی است که «هملت» در نمایش‌نامه معروف ویلیام شکسپیر بازی می‌کند. بازیگری که در فیلم‌نامه مرتب با بحران‌ها و دردسرهای مختلف مواجه می‌شود و در برابر همه آنها با شک و تردید روبه‌رو می‌شود و از اتخاذ تصمیم قاطع می‌پرهیزد. همچون یک بیمار سرطانی که مرتب تاریخ جراحی خود را به تعویق می‌اندازد تا بلکه دستی از غیب برون آید و کاری بکند.

سناریوی دوم در طراحی پرداخت یارانه نقدی از سوی مجلس منعکس شده است که بر مبنای آن دولت تا پایان سال مبالغی را به حساب ۶۰ میلیون ایرانی واریز کند. مبلغ پیش‌بینی شده برای افراد مشمول در سه دهک اول ۱۲۰ هزار تومان و برای سایر افراد مشمول طرح ۶۰ هزار تومان پیش‌بینی شده است. طرحی که بارها با مخالفت دولت مبنی‌بر فقدان منابع کافی درآمدی روبه‌رو شده است و در صورت اجرا، پیامدی جز فشار بر پایه پولی و افزایش تورم نخواهد داشت. به علاوه این مبلغ ناچیز هم تاثیر ملموسی بر ارتقای سطح معیشت مردم نخواهد داشت.

در سناریوی سوم می‌توان یارانه‌ای تا حدود ۸۰۰ هزار تومان از منابع غیرتورمی برای هر خانوار فراهم کرد. قبل از آنکه بخواهم به سناریوی سوم بپردازم، لازم است وضعیت فعلی در قیمت‌گذاری بنزین را تشریح کنم، جایی که پس از تجربه تلخ افزایش قیمت‌ها در آبان ۹۸ بحث مجدد در خصوص آن به یک تابوی سیاست‌گذاری مبدل شده است. همان‌گونه که تجربه ناموفق حسنعلی منصور در افزایش قیمت بنزین، وحشت ۱۳ ساله از افزایش قیمت‌ها را به دنبال داشت. اکنون قیمت هر لیتر بنزین دولتی در ایران ۶ سنت و قیمت آزاد آن ۱۲ سنت است. بازاری که (حتی به قیمت آزاد) پس از ونزوئلا ارزان‌ترین بنزین جهان در آن به فروش می‌رسد. در مقایسه با کشورهای همسایه نیز، بنزین اکنون در افغانستان معادل هر لیتر ۱۲۵۰۰ تومان، در پاکستان ۱۶۴۰۰ تومان، در ترکیه ۲۳۶۰۰ تومان و در عراق هم ۱۶۴۰۰ تومان به‌فروش می‌رسد. حتی با مبنا قرار دادن قیمت بنزین در افغانستان، هر دارنده خودرو ماهانه ۶۶۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کند و اگر خانواده‌ای را تصور کنیم که زن و شوهر هر دو دارای یک خودرو هستند، میزان یارانه ماهانه به یک میلیون و ۳۲۰ هزار تومان می‌رسد. (اگر علاوه‌بر سهمیه از بنزین آزاد هم استفاده کنند، این رقم باز هم بیشتر خواهد شد.) مبلغ یارانه پرداختی حتی با حداقل دستمزد ماهانه یعنی یک میلیون و ۹۲۰ هزار تومان قابل‌مقایسه است و به مراتب بالاتر از یارانه نقدی ماهانه۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است.

اکنون مصرف روزانه بنزین در کشور به ۷۵ میلیون لیتر می‌رسد که اگر هزینه فرصت آن را قیمت بنزین در افغانستان قرار دهیم و میانگین موزون قیمت هر لیتر بنزین را ۲ هزار تومان در نظر بگیریم، مبلغ یارانه پرداختی به ۲۸۷ هزار میلیارد تومان می‌رسد. برای مقایسه بد نیست بدانید که کل بودجه عمرانی کشور در نیمه اول سال ۳۷۶۰۰ میلیارد تومان بوده است که با فرض استمرار آن در نیمه دوم سال، این رقم به ۷۵۲۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. در واقع یارانه پرداختی به بنزین در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۸/ ۳ برابر کل بودجه عمرانی کشور است.

طرح تعیین سهمیه بنزین برای هر نفر (و نه هر خودرو) در هر ماه (برای مثال سهمیه بنزین برای هر نفر در هرماه ۲۰ لیتر) و امکان مبادله سهمیه‌ها در یک بازار مجازی یا حتی ارائه کوپن بنزین قابل معامله همچون تجربه دهه ۶۰، علاوه ‌بر آنکه می‌تواند گروه‌های کم‌درآمد که خود را بازنده این تغییر سیاستی می‌دانند، به‌نوعی در اجرای اصلاحات همراه سازد، در حفظ مشروعیت سیاسی دولت نیز به لحاظ سهمیه یکسان به همه آحاد جامعه کمک بسزایی می‌کند. ضمن آنکه چنانچه دولت امکان صادرات بنزین را فراهم کند، همچون قانون ظروف مرتبط، قیمت‌ها به‌طور طبیعی براساس بازار منطقه تنظیم خواهد شد؛ زیرا بسیاری از شرکت‌ها می‌توانند سهمیه‌های مردم را خریده و با جمع‌آوری آن، بنزین حاصله را صادر کنند. اگر این بنزین در بازار حتی به قیمت حداقلی ۱۰ هزار تومان به فروش برود، برای یک خانوار چهار نفره، درآمدی معادل ماهانه ۸۰۰ هزار تومان را ایجاد خواهد کرد که در شرایط خاص فعلی می‌تواند یک کمک معیشتی معنی‌دار و غیر‌تورمی باشد. برای آنکه این برنامه امکان استمرار داشته باشد، می‌توان از میزان سهمیه‌ها سالانه ۱۵ تا ۲۰ درصد کم کرد و به این ترتیب (وبا فرض گشایش‌های اقتصادی آتی) امکان انطباق تدریجی فعالان اقتصادی را با قیمت‌های جدید فراهم ساخت و در یک دوره زمانی میان‌مدت امکان به صفر رساندن سهمیه‌ها را مهیا کرد.

پربیننده ترین محرومانِ محروم از یارانه کرونا/ آخرین جزییات از طرح حمایت معیشتی کرونا حقوق کدام دسته از بازنشستگان افزایش می‌یابد؟ یارانه معیشتی چهارشنبه واریز می‌شود ارائه کارت اعتباری ۵۰میلیونی در شعب بانک‌ها بودجه ۱۴۰۰عملیاتی خواهد بود/ اختصاص ۹۰هزار میلیارد برای همسان سازی حقوق بازنشستگان

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: اقتصاد ایران نقدینگی یارانه نقدی بحران اقتصادی فعال اقتصادی منابع ارزی ایران علی فرحبخش هزار تومان سهمیه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۴۹۶۴۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه دانشجویان، اساتید و طلاب بن خرید نمایشگاه کتاب را فعال کنند؟ + عکس

علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره میزان بن خرید کتاب به اساتید و دانشجویان و نحوه استفاده از آن گفت: دانشجویان، طلاب و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها با مراجعه به سایت ketab.ir می‌توانند از شرایط دریافت بن اطلاع یابند. چنانچه مراکز دانشگاهی، پژوهشگاهی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کد ملی افراد به ستاد نمایشگاه ارسال کرده باشند، دانشجویان و طلاب می‌توانند از ۷۰۰ هزار بن خرید کتاب بهره‌مند شوند. از این میزان ۴۰ درصد آن را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حامیان نمایشگاه تقبل می‌کنند و ۶۰ درصد آن را دانشجویان و طلاب می‌پردازند.

رمضانی ادامه داد: به طور مصداقی ۲۸۰ هزار تومان را وزارتخانه و حامیان نمایشگاه و ۴۲۰ هزار تومان را دانشجویان و طلاب می‌پردازند. اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها از ۸۰۰ هزار تومان بن خرید کتاب بهره‌مند می‌شوند، که ۵۰ درصد آن را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حامیان نمایشگاه و ۵۰ درصد دیگر را خود اساتید پرداخت می‌کنند. یعنی مبلغ ۴۰۰ هزار تومان را اساتید و ۴۰۰ هزار تومان دیگر را وزارتخانه و حامیان نمایشگاه می‌پردازند. 

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره استفاده از بن خرید کتاب توضیح داد: روال استفاده از بن اینگونه است وقتی در پایگاه مجازی فروش کتاب کتاب‌های مدنظر دانشجویان یا اساتید انتخاب شد، در درگاه اعلام می‌شود که چند درصد از خریدشان مشمول استفاده از یارانه است و چقدر باید پرداخت کنند. اگر مبلغِ مجموعِ کتاب‌های خریداری شده کمتر از ۷۰۰ هزار تومان باشد، میزان یارانه حمایتی کمتر خواهد شد. 

وی در پاسخ به این سوال که تا الان ارگان‌ها اسامی دانشجویان، اساتید و طلاب را اعلام کردند؟ گفت: بله، اکثر مراکز وزارتخانه‌ها اعلام کردند؛

بنابراین درصورتی که دانشجویان، طلاب، اعضای هیات علمی دانشگاه و حوزه اطلاعاتشان از طرف سازمان مربوطه به ستاد نمایشگاه ارسال شده باشد و سهمیه یارانه نمایشگاه باقی مانده باشد، می‌توانند از تاریخ ۱۶ تا ۲۹ اردیبهشت با مراجعه به سایت https://book.icfi.ir/bon نسبت به دریافت یارانه یا بن خود اقدام کنند. 

متقاضی دریافت بن ابتدا باید در فرم درخواست یارانه اعتباری کتاب مشخص کند، که جزو دانشجویان و طلاب است، یا اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و حوزه.

اگر دانشجو یا طلاب است باید شماره دانشجویی، دپارتمان، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی و نوع مرکز آموزش عالی خود را وارد کند، تا یارانه اعتباری به او تعلق بگیرد. در مقابل اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و حوزه باید شماره استادی، دپارتمان، رشته تحصیلی، مرتبه علمی و نوع مرکز آموزش عالی خود را ثبت کنند، تا یارانه به آنها تعلق بگیرد.

یارانۀ خرید کتاب یا همان بن کتاب به صورت اعتبار خرید به کد ملی متقاضیان اختصاص می‌یابد، لذا برای ثبت نام نیاز به واریز وجه نیست. اعتبار یارانه سهم خریدار در هنگام خرید کتاب در سامانه فروش به تناسب خرید و تا سقف اعلامی محاسبه و از صورتحساب خرید کسر می­‌گردد.

سازمان‌ها و نهاد‌ها برای دریافت بن کتاب برای کارکنان خود ابتدا باید در سربرگ سازمان خود درخواست کتبی خود را خطاب به یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد با امضایی که آغشته به مهر سازمانِ خودشان است، ارسال کنند.

در نامه ارسالی سازمان باید میزان اعتبار پیش بینی شده برای خرید کتاب، نام و نام خانوادگی نماینده تام الاختیار سازمان با کد ملی و تلفن همراه قید شود.

در نامه باید مشخص شود که درخواست سازمان برای دریافت بن کتاب برای تجهیز کتابخانه است و یا برای خرید کتاب کارکنان سازمان.  آن دسته از سازمان‌هایی که برای کارکنان خود بن اعتباری تهیه می‌کنند، باید در فایل اکسل نام، نام خانوادگی، کد ملی و مبلغ اعتبار هر فرد را تهیه و در هنگام ثبت نام بارگذاری نمایند.

معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از بررسی درخواست نسبت به تعیین درصد مشارکت معاونت اقدام می‌کند.

در پایان نمایشگاه کتاب، ستاد نمایشگاه صورت وضعیت وجوه واریزی سازمان،  یارانه پرداخت شده معاونت، اعتبار تعیین شده و مبلغ خرید توسط نماینده و یا کارکنان را به صورت فایل اکسلی به سازمان اعلام می‌کند.

خبرنگار: نفیسه خلیلی

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات